Diwali, het Lichtjesfeest, is één van de grootste en belangrijkste festivals in India maar wordt ook uitgebreid gevierd in Nepal, Maleisië, Fiji en andere landen waar mensen met een Zuid-Aziatische herkomst wonen. Diwali wordt wereldwijd gevierd door vele religieuze gemeenschappen. In Suriname is het sinds 2010 een Nationale Dag. Een week lang brandt op het Onafhankelijkheidsplein in Paramaribo de Suriname Dia. Hindostaanse families in Nederland vieren Diwali, en je kunt verschillende Diwali festivals bezoeken.
Het is een vrolijk feest en wordt vooral in gezinsverband gevierd. Hoewel Diwali een religieuze betekenis heeft is het tegenwoordig ook een cultureel feest voor iedereen, ongeacht geloof.
Diwali tradities kunnen verschillen per regio of religie maar het aansteken van lichtjes en het samenkomen van familie is in alle Diwali vieringen het belangrijkste onderdeel. Tijdens Diwali wordt de overwinning van het licht op de duisternis gevierd, de overwinning van het goede op het kwade. En licht wordt geassocieerd met succes en hoop.
In het najaar wordt wereldwijd Diwali gevierd, een lichtjesfeest dat verbonden is aan een nieuw begin en de hoop op voorspoed en geluk. Licht is een belangrijk spiritueel element in religies en rituelen. In dit wereldverhaal lees je meer over Diwali, wat er wordt gevierd en hoe het wordt het gevierd.
Afbeelding: Happie1Soul, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons
Auteur: Marijke Kunst
Diwali – licht overwint de duisternis
Een lint van lichtjes om een godin uit te nodigen
Tijdens Diwali worden wereldwijd miljoenen lichtjes aangestoken en vuurwerk afgestoken ter ere van de hindoeïstische godin Lakshmi, godin van welvaart en voorspoed. Diwali is een vrolijk feest dat vijf dagen duurt en vooral in familiekring wordt gevierd, ook in hindostaanse gemeenschappen in Suriname en Nederland. ’s Avonds worden rijen aardewerk lampjes (diya’s), kaarsen, fakkels en elektrische lampjes op vensterbanken, balkonbalustrades en dakranden gezet. Deuren en ramen worden opengezet en met lampjes verlicht om Lakshmi binnen uit te nodigen. Een ketting van brandende lampjes loopt langs tempels en huizen of drijft in rivieren en stroompjes.
Lakshmi zou tijdens de donkere maanloze Diwali nacht afdalen naar de aarde. Door de brandende lampjes kan zij de huizen goed vinden en de bewoners haar zegeningen brengen. Diwali symboliseert de overwinning van het licht over de duisternis, goed over kwaad, kennis over onwetendheid, hoop over wanhoop. Door al die lichtjes wordt ook het innerlijk van de mensen verlicht. Iedereen krijgt het gevoel weer met een schone lei te kunnen beginnen.
Cadeaus en zoetigheden
Voor Diwali wordt er uitgebreid gebaad en nieuwe kleding aan getrokken. Op de eerste dag, Dhanteras, worden gouden en zilveren sieraden en gebruiksvoorwerpen gekocht. Op de tweede dag, Choti Diwali, worden de huizen versierd met rangolis en diya’s, en zoetigheden gemaakt. De derde dag, Diwali of Lakshmi Puja, is de belangrijkste dag die geheel in het teken staat van de godin Lakshmi. De vierde dag, Padwa of Govardhan Puja, eert de relatie tussen echtgenoot en echtgenote. De vijfde dag, Bhai Dooj viert de band tussen broers en zussen. Zussen geven hun broers soms een rode tilak op het voorhoofd, een ereteken. Tijdens de feestdagen worden veel traditionele zoetigheden rondgedeeld en cadeaus gegeven.
Het licht verwelkomen op de donkerste dag
Het woord Diwali is afgeleid van dipavali, dat in het Sanskriet een rij lichtjes betekent, een rij van diya's. Diya's zijn aardwerk kommetjes, gevuld met olie of geklaarde boter en een katoenen pit. Diwali wordt ook wel Divali, Deepavali, Deevali, Lakshmi Puja of Chopada Puja genoemd.
Diwali wordt tussen midden september en midden november gevierd. De datum wordt bepaald volgens de hindoeïstische zonmaankalender. De viering valt daardoor ieder jaar op een andere datum en kan ook een beetje verschillen per land of cultuur.
De derde dag, Diwali of Lakshmi Puja, is de belangrijkste dag omdat het dan nieuwe maan is, de donkerste dag van de maand. Diwali wordt gevierd om het licht te verwelkomen in het leven.